خمیردندان ها و دهانشویه ها حاوی موادی هستند که ممکن است برای بافت های مخاطی دهان سمی باشند.
این مطالعه با هدف ارزیابی سمیت سلولی مواد تشکیل دهنده خمیر دندان بدون فلوراید و دهانشویه های رایج انجام شد.
این مطالعه تجربی بر روی 16 خمیردندان و 4 دهانشویه که به طور گسترده در بازار ایران موجود است، انجام شد. ابتدا غلظت شش ماده اصلی این محصولات یعنی فلوراید سدیم سدیم لوریل سولفات، کوکامیدوپروپیل بتائین، لاکتات روی، پارابن و بنزوات سدیم تعیین شد.
از روش متیل تیازولیل تترازولیوم (MTT) برای ارزیابی سمیت سلولی این مواد برای فیبروبلاستهای لثه انسان (HGFs) استفاده شد. سنجش MTT در 1، 15 و 30 دقیقه پس از قرار گرفتن در معرض پنج غلظت از هر ماده در سه تکرار (با توجه به غلظتهای بهدستآمده در مرحله جداسازی) انجام شد.
داده ها با استفاده از تحلیل واریانس سه راهه (ANOVA) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
تفاوت در سمیت خمیر دندان سلولی مواد از نظر آماری معنی دار بود (001/0>P). سمیت سلولی وابسته به زمان و غلظت بود. با افزایش غلظت مواد، سمیت سلولی آنها در طول زمان افزایش یافت.
سمیت سلولی سدیم لوریل سولفات و کوکامیدوپروپیل بتائین بیش از 90٪ بود. سمیت سلولی NaF از 25% تا 70% متغیر بود و سمیت سلولی تمام غلظتهای لاکتات روی و بنزوات سدیم برای HGFs 50% بود.
نتیجه:
برای کاهش اثرات سیتوتوکسیک خمیردندان، سدیم لوریل سولفات و کوکامیدوپروپیل بتائین باید با مواد شوینده ایمن جایگزین شود و غلظت فلوراید باید به 400 قسمت در میلیون (ppm) کاهش یابد. از طرف دیگر، فلوراید ممکن است با سایر عوامل ضد باکتری و پوسیدگی جایگزین شود.
حذف مکانیکی پلاک رایج ترین روش مورد استفاده برای ارتقای بهداشت دهان و دندان و سلامت لثه است. خمیردندان ها و دهانشویه ها معمولاً به عنوان کمکی برای حذف مکانیکی پلاک استفاده می شوند .